Ukraine tìm kiếm sự ủng hộ của Nhà Trắng

QPTĐ-Tổng thống Ukraine V.Zelensky vừa có chuyến thăm Mỹ trong 2 ngày 31/8, 1/9 nhằm tranh thủ sự ủng hộ của các quan chức cấp cao Mỹ, đặc biệt là sự ủng hộ của Ông chủ Nhà Trắng trước các tham vọng của chính quyền Kiev. 

Tổng thống Mỹ Joe Biden và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky đang có cuộc hội đàm tại Nhà Trắng ngày 1/9.(Nguồn: Reuters)

Theo đó, ngày 31/8, ông V.Zelensky gặp gỡ, trao đổi với 2 quan chức Mỹ bao gồm Bộ trưởng Năng lượng J.Grenholm và Bộ trưởng Quốc phòng L.Austin. Ngày 1/9, tại Nhà Trắng, Tổng thống J.Biden đã đón, hội đàm với người đồng cấp Ukriane V.Zelensky. Sau hơn 2 giờ, hai vị Tổng thống trao đổi nhiều vấn đề mà hai bên đều quan tâm, cuộc đàm phán kết thúc mà không có họp báo chung. Giới báo chí được tiếp cận thông tin thông qua Tuyên bố chung giữa hai bên nhấn mạnh: “Sau 30 năm kể từ khi Ukriane giành được độc lập, mối quan hệ giữa Ukraine và Mỹ đang bền chặt hơn bao giờ hết”. Tuyên bố chung cũng khẳng định, hai nước tiếp tục phản đối dự án Nord Stream-2 (Dòng chảy phương Bắc-2) hợp tác Nga-Đức, coi đây là mối đe dọa đối với an ninh năng lượng châu Âu; đồng thời, Mỹ có ý định nỗ lực để duy trì việc vận chuyển khí đốt từ Nga qua Ukraine. 

Theo giới thạo tin phương Tây, ngoài chủ đề chính được đưa ra nhằm cản trở việc hoàn thiện Dòng chảy phương Bắc-2, chống phá Nga mà cả Mỹ và Ukraine đang theo đuổi; Chính phủ Kiev tái cam kết ủng hộ Mỹ, NATO hiện diện ở Biển Đen, hỗ trợ an ninh cho Ukraine, tiến tới đưa nước này gia nhập khối quân sự NATO và Liên minh châu Âu (EU). 

Mặc dù phải hoãn lại cuộc đón tiếp ông V.Zelensky sau 2 ngày so với dự kiến ban đầu do phải sử lý thông tin về cơn bão Ida đổ bộ và cuộc rút quân Mỹ khỏi Afghanistan hoàn tất trước ngày 31/8 nhưng Tổng thống J.Biden đã  giành cho người đồng cấp Ukriane sự đón tiếp trọng thị, chu đáo. Thông báo của Nhà Trắng nhấn mạnh, chuyến thăm của Tổng thống Ukraine nhằm khẳng định sự ủng hộ không hề thay đổi của Mỹ đối với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine trước các hành động gây hấn của Nga. 

Trước đó, Tổng thống Mỹ đã cho khôi phục Ủy ban Đối tác chiến lược giữa các nước và ký kết một thỏa thuận khung về các nền tảng chiến lược của quan hệ đối tác quốc phòng. Mỹ đang phân bổ một gói hỗ trợ quân sự mới 60 triệu USD cho Ukriane, trong gói này bao hàm cả việc cung cấp các hệ thống tên lửa chống tăng Javelin-Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ L.Austin cho hay. Năm qua, Kiev đã nhận được gói hỗ trợ quốc phòng trị giá 45 triệu USD của Mỹ. Mỹ và Ukraine đồng ý làm việc để “khử cacbon trong nền kinh tế Ukraine” bằng cách, bắt đầu hợp tác trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân, năng lượng mặt trời, năng lượng gió. Mỹ nhất trí, nỗ lực cải thiện quản trị doanh nghiệp tại các chủ thể trong lĩnh vực năng lượng của Ukraine bao gồm cả Nhà nước, bằng cách đưa các “Ban giám sát độc lập” với sự tham gia của các chuyên gia chuyên ngành. Tuy nhiên, chính quyền Kiev cũng phải nỗ lực thực hiện chương trình cải cách, đối phó với tham nhũng trong bộ máy Nhà nước. Trước chuyến thăm của Tổng thống Ukriane mươi ngày, ngày 20/8, Bộ Tài chính Mỹ tuyên bố, Washington đã mở rộng các biện pháp trừng phạt đối với các công ty và tàu của Nga liên quan đến việc xây dựng đường ống dẫn khí đốt Dòng chảy phương Bắc-2. Các hạn chế được áp đặt lên các thực thể bao gồm Công ty bảo hiểm Constanta, Công ty Nobiliti và 2 con tàu cung cấp liên kết là O.Sheremeta và I.Sidorenko, tổng cộng 23 người. Liền đó, Ngoại trưởng Mỹ A.Blinken đưa ra tuyên bố báo chí, Mỹ tiếp tục phản đối đường ống khí đốt Dòng chảy phương Bắc-2. 

Cùng ngày 20/8, Thư ký báo chí Nhà Trắng công bố bức thư của Tổng thống J.Biden gửi đến Quốc hội Mỹ. Bức thư đề cập đến việc, Tổng thống đã ký sắc lệnh “về việc áp dụng các biện pháp bổ sung đối với một số đường ống của Nga để xuất khẩu các nguồn năng lượng trong trường hợp khẩn cấp trong nước”. Tài liệu này nhằm vào các dự án được cho là làm suy yếu an ninh năng lượng của châu Âu, bao gồm Ukraine, cũng như “sườn phía Đông của NATO và EU”.

Trên thực tế, Mỹ và phương Tây đã áp đặt các lệnh cấm vận, trừng phạt Nga kéo dài từ năm 2014 sau sự kiện Moskva sáp nhập bán đảo Crimea. Đồng thời, Mỹ áp hàng loạt lệnh trừng phạt lên các công ty liên doanh Nga-Đức và các bên tham gia Dòng chảy phương Bắc-2. Thậm chí, trừng phạt cả các đối tác cung ứng vật tư, thiết bị kỹ thuật, bảo hiểm, hỗ trợ xây lắp, nghiệm thu dự án này. Hành động quyết liệt của Mỹ được xem là biện pháp triệt hạ dự án năng lượng liên doanh Nga-Đức. 

    Vì sao Ukraine lại được Mỹ ủng hộ như vậy? Dòng chảy phương Bắc-2 là dự án đầu tư gần 11 tỉ euro lắp hai tuyến đường ống dẫn khí đốt từ Nga sang Đức đi qua biển Baltic, có trữ lượng 55 tỉ m3 khí/năm. Dự án đã bước vào giai đoạn hoàn thành, dự kiến vận hành thử trong tháng 9 và thông tuyến cuối năm 2021. Mỹ cho rằng, cùng với Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ công suất 33 tỉ m3 khí/năm, ba tuyến đường ống cấp khí đốt giá rẻ của Nga sẽ phủ kín sơ đồ năng lượng châu Âu, đánh bật dòng khi hóa lỏng (LNG) của Mỹ khỏi thị trường này. Và Kiev lo ngại, tuyến đường ống của Nga đi qua Ukraine sẽ trở thành sắt vụn? Chính phủ Kiev cũng kỳ vọng sớm gia nhập NATO, lợi dụng Mỹ và phương Tây đòi lại Crimea, đánh bật phe nổi dậy ở miền Đông Dobass “lãnh thổ bị chiếm đóng”. Cuộc tập trận Sea Breeze 2021 (Gió Biển) giữa Mỹ, Ukraine và 30 nước (từ 28/6 đến 10/7) trên Biển Đen, được đánh giá là biểu tượng đoàn kết của Mỹ, NATO đối với Kiev nhưng lại khoét sâu bất đồng đối với Nga. 

Biển Đen là đại bản doanh của Hạm đội Biển Đen Nga, là sân nhà của Moskva kể từ thời Liên Xô. Việc 32 quốc gia, do Mỹ cầm đầu, đưa 30 chiến hạm, 5.000 binh sĩ cùng hàng trăm chiến đấu cơ đến diễu võ giương oai ở sân sau của Nga, hẳn người Nga không thể ngồi yên. Và các hành động cáo buộc lẫn nhau khiêu khích đã đến. Căng thẳng đã xảy ra giữa máy bay, tàu chiến Nga và tàu chiến Anh, Hy Lạp, Mỹ. Tuy nhiên, các bên tự kiềm chế, chưa xảy ra xung đột. 

Hiện, Kiev vẫn theo đuổi mục đích liên kết quân sự với Mỹ, NATO chống Nga. Giới bình luận cho rằng, bắt tay với Mỹ để bảo đảm an ninh, khống chế Nga, chính quyền Kiev đã tự làm khó mình.

                              MINH NGỌC