Thanh niên quân đội với Phong trào “Bình dân học vụ số” hiện nay

QPTĐ-Trong bối cảnh Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư và chuyển đổi số quốc gia đang diễn ra mạnh mẽ, Phong trào “Bình dân học vụ số” là sự kế thừa và phát triển hiện đại của phong trào xóa mù chữ trong lịch sử, hướng tới nâng cao dân trí số và kỹ năng số cho cộng đồng. Thanh niên quân đội với bản chất cách mạng, kỷ luật cao, tinh thần xung kích, là lực lượng quan trọng, đi đầu trong thực hiện Phong trào “Bình dân học vụ số”, góp phần xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.

Phong trào “Bình dân học vụ” được phát động từ năm 1945, nhằm xóa mù chữ, nâng cao dân trí cho toàn dân, trở thành dấu ấn lịch sử trong sự nghiệp giáo dục cách mạng Việt Nam. Ngày nay, trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, khái niệm “Bình dân học vụ số” không chỉ mang ý nghĩa truyền thống mà còn thể hiện sứ mệnh mới: Phổ cập kiến thức và kỹ năng số cho mọi tầng lớp nhân dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, góp phần xây dựng, hình thành thế hệ công dân số. Thanh niên quân đội là lực lượng trẻ, có tinh thần nhiệt huyết, có tri thức và được đào tạo bài bản, là một trong những chủ thể có vai trò quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ này. Việc phát huy hiệu quả vai trò của họ không chỉ góp phần đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số toàn dân mà còn nâng cao chất lượng nguồn nhân lực quân đội, góp phần hình thành thế hệ “quân nhân số” đáp ứng mọi yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ chuyển đổi số.

Để thực hiện được mục tiêu của Phong trào “Bình dân học vụ số”, đòi hỏi phải có sự tham gia của tất cả các tổ chức, lực lượng, trong đó, thanh niên quân đội có vai trò hết sức quan trọng. Các cơ quan, đơn vị trong toàn quân cần phải có những giải pháp hiệu quả nhằm phát huy vai trò của thanh niên quân đội. Trước hết, cần đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, quán triệt các quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về Phong trào “Bình dân học vụ số” cho cán bộ, đoàn viên thanh niên ở các cấp bộ đoàn trong toàn quân, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, trách nhiệm của thanh niên quân đội, từ đó xây dựng ý chí quyết tâm tham gia thực hiện thắng lợi phong trào này.

Công tác tuyên truyền, giáo dục, quán triệt các quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước và quân đội cần được thực hiện một cách sâu rộng, liên tục, đồng bộ và sáng tạo với nhiều hình thức phong phú như: Tổ chức cuộc thi tìm hiểu, hội thảo, tọa đàm, diễn đàn thanh niên, tuyên truyền qua các nền tảng số, hệ thống truyền thông nội bộ trong quân đội; lồng ghép nội dung về “Bình dân học vụ số” trong các chương trình giáo dục chính trị, phổ biến pháp luật, tập huấn chuyên môn. Qua đó, giúp thanh niên quân đội không chỉ nắm bắt được các nội dung cốt lõi, định hướng lớn về phong trào mà còn hiểu rõ vai trò của mình trong việc lan tỏa tri thức, hỗ trợ cộng đồng tiếp cận tri thức số, nhất là tại vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

Đồng thời, cần chú trọng công tác kiểm tra, đánh giá hiệu quả tuyên truyền, gắn kết chặt chẽ giữa công tác tư tưởng với việc triển khai hành động cụ thể, coi đây là tiêu chí quan trọng trong đánh giá, bình xét phân loại chất lượng tổ chức đoàn, cán bộ, đoàn viên thanh niên.

Cùng với đó, các cơ quan, đơn vị cần đầu tư đồng bộ hệ thống cơ sở vật chất và các thiết chế hạ tầng, điều kiện bảo đảm cho quá trình phát huy vai trò của thanh niên quân đội tham gia thực hiện Phong trào “Bình dân học vụ số”. Phong trào này không chỉ đơn thuần là việc phổ cập kiến thức, kỹ năng số cho quân nhân, mà còn là một phần trong chiến lược xây dựng “quân nhân số”. Trong tiến trình đó, thanh niên quân đội với vai trò là lực lượng nòng cốt, xung kích cần được trang bị đầy đủ về điều kiện vật chất, công nghệ và hạ tầng để phát huy tối đa hiệu quả hoạt động. Đầu tư cơ sở vật chất cần được triển khai theo hướng hiện đại, hiệu quả và phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Các đơn vị cần quan tâm bảo đảm trang bị đầy đủ máy tính, thiết bị truy cập internet, phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu, văn bản tài liệu, thiết bị trình chiếu và lưu trữ nội dung số. Song song với đó, cần chú trọng đầu tư hệ thống mạng, kết nối liên thông giữa các đơn vị, tạo điều kiện để chia sẻ tài nguyên học liệu và kinh nghiệm tổ chức các mô hình “Bình dân học vụ số” hiệu quả.

Bên cạnh cơ sở vật chất, các thiết chế văn hóa, giáo dục cũng cần được phát triển đồng bộ như thư viện điện tử, phòng học số, các tổ tuyên truyền lưu động kết hợp kỹ thuật số. Đặc biệt, cần có các chính sách hỗ trợ, khuyến khích các sáng kiến của thanh niên trong phát triển nội dung học tập số, thiết kế các khóa học phù hợp với trình độ của từng đối tượng. Việc đầu tư này không chỉ là sự bảo đảm vật chất mà còn thể hiện sự quan tâm, định hướng chiến lược của Đảng, Nhà nước và quân đội trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phát triển xã hội số và hình thành “quân nhân số”. Nhờ đó, vai trò của thanh niên quân đội trong Phong trào “Bình dân học vụ số” sẽ ngày càng được phát huy mạnh mẽ, thực chất và bền vững hơn.

Đặc biệt, để thực hiện có hiệu quả phong trào, cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy cơ quan, đơn vị trong việc phát huy vai trò của thanh niên quân đội tham gia thực hiện phong trào bình dân học vụ số. Đây là giải pháp có ý nghĩa then chốt, quyết định hiệu quả và sức lan tỏa của phong trào trong thực tiễn. Nhất thiết phải có sự định hướng chiến lược, quản lý chặt chẽ và hỗ trợ thiết thực từ cấp ủy, chỉ huy các cấp, những người giữ vai trò dẫn dắt tư tưởng, tổ chức và hành động trong toàn đơn vị.

Cấp ủy, chỉ huy các đơn vị cần quán triệt sâu sắc quan điểm, chủ trương của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về chuyển đổi số, đặc biệt là Nghị quyết số 57 ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị (khóa XIII) về đột phá phát  triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 3488 ngày 29/01/2025 ngày 29/01/2025 của Quân uỷ Trung ương về đột phá phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong quân đội. Từ đó, xác định rõ vai trò, nhiệm vụ của thanh niên cơ quan, đơn vị mình trong thực hiện Phong trào “Bình dân học vụ số”. Việc này cần được cụ thể hóa thành nghị quyết, kế hoạch công tác với các mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể, phù hợp với tình hình, đặc điểm, điều kiện của từng cơ quan, đơn vị và địa bàn đóng quân. Đồng thời, cần chú trọng phát huy vai trò của tổ chức Đoàn Thanh niên trong đơn vị, giao nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng cho từng tổ chức, cá nhân; tạo điều kiện về thời gian, cơ sở vật chất, phương tiện để Đoàn Thanh niên triển khai các hoạt động. Cấp ủy, chỉ huy cũng cần tổ chức kiểm tra, đánh giá, biểu dương kịp thời những tập thể, cá nhân có sáng kiến, mô hình hiệu quả; đồng thời rút kinh nghiệm, điều chỉnh các hạn chế trong chỉ đạo, điều hành.

Có thể nói, trong thời đại chuyển đổi số, việc phổ cập kiến thức, kỹ năng số không còn là trách nhiệm riêng của tập thể, mà là nhiệm vụ chung của mọi cá nhân, trong đó lực lượng thanh niên quân đội đóng vai trò xung kích, tiên phong. Tuy nhiên, để họ thực sự phát huy vai trò này, không chỉ cần sự lãnh đạo, chỉ đạo từ cấp trên, mà còn đòi hỏi cao ở tinh thần tự giác, chủ động, sáng tạo và trách nhiệm từ mỗi đoàn viên, thanh niên. Tính tự giác, tích cực thể hiện trước hết ở nhận thức sâu sắc về vai trò, ý nghĩa của phong trào bình dân học vụ số đối với sự phát triển của đất nước và quân đội. Cán bộ, đoàn viên, thanh niên quân đội cần hiểu rõ rằng, việc phổ cập kỹ năng số không chỉ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống, mà còn đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ và sẵn sàng đối phó với các hình thái chiến tranh và phương thức tác chiến mới do tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 tạo ra. Bên cạnh đó, tinh thần tự giác còn thể hiện ở việc chủ động học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ công nghệ thông tin, kỹ năng sư phạm, kỹ năng truyền đạt để có thể trở thành những tuyên truyền viên, người hướng dẫn hiệu quả cho đồng chí, đồng đội và quần chúng nhân dân.

Thanh niên quân đội là lực lượng quân nhân trẻ, có ý chí, khát vọng và hoài bão lớn, có năng lực tiếp cận và ứng dụng các thành tựu khoa học-công nghệ, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo nhanh chóng, hiệu quả. Vì vậy, cấp ủy, chỉ huy các cấp cần tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp để phát huy vai trò của thanh niên quân đội, góp phần triển khai thực hiện thành công Phong trào Bình dân học vụ số.