Việt Nam hướng tới quốc gia không tiền mặt
QPTĐ-Hội thảo “Tiến tới quốc gia không tiền mặt” vừa mới được tổ chức, trong khuôn khổ chương trình Ngày không tiền mặt năm 2021, diễn ra trong bối cảnh khá đặc biệt khi cả nước đang thực hiện chiến lược “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh Covid-19” và Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025, với những mục tiêu, định hướng cụ thể để phát triển trong 5 năm tới.
Hội thảo là nơi để các nhà hoạch định chính sách, các tổ chức tín dụng, trung gian thanh toán, các doanh nghiệp, các chuyên gia cùng thảo luận, đưa ra những giải pháp để thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam, với các nội dung cụ thể về: Toàn cảnh bức tranh thanh toán không tiền mặt tại Việt Nam-Hành trình tiến đến quốc gia không tiền mặt; chuyển đổi số trong ngành ngân hàng. Các phiên hội thảo có chủ đề “Đại dịch đã thay đổi thói quen thanh toán như thế nào” với nội dung thảo luận “Doanh nghiệp thay đổi như thế nào để thích ứng với thói quen tiêu dùng của người dân” và chủ đề “Chuyển đổi số thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt” với nội dung thảo luận “Hoàn thiện khung pháp lý để phát triển kinh tế số và xã hội số”.
Hội thảo tiến tới quốc gia không tiền mặt ngày 20.11.2021. (Ảnh: Internet)
Những kết quả tích cực trong thanh toán không dùng tiền mặt
Trong thời gian qua, hoạt động chuyển đổi số ngân hàng đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, đặc biệt hoạt động thanh toán đã mang lại những lợi ích thiết thực cho người dân, doanh nghiệp. Trước ảnh hưởng của dịch Covid-19, ngành Ngân hàng đã triển khai nhiều chính sách miễn, giảm phí dịch vụ thanh toán hỗ trợ kịp thời cho người dân, doanh nghiệp như: Giảm 50% phí hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng; giảm 70-100% phí chuyển mạch, bù trừ điện tử; miễn, giảm phí dịch vụ thanh toán dịch vụ công. Tổng số tiền giảm phí ngành Ngân hàng năm 2021 khoảng 1.557 tỷ đồng, khoảng 80% giao dịch thanh toán cá nhân trên kênh điện tử đã được miễn phí.
Hiện có khoảng 80 ngân hàng triển khai dịch vụ Internet Banking, 44 ngân hàng cung cấp dịch vụ Mobile Banking, 45 tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, hơn 90 nghìn điểm thanh toán QR, gần 298 nghìn POS. Chính vì vậy, thanh toán Mobile tăng 76,2% về số lượng và 88,3% về giá trị; thanh toán qua Internet tăng 51,2% về số lượng và 29,1% về giá trị, khi so sánh 9 tháng đầu năm 2021 so với cùng kỳ 2020.
Đặc biệt, vấn đề an ninh, an toàn trong thanh toán luôn được quan tâm. Khách hàng được đặt là vị trí trung tâm ưu tiên trong quá trình cung ứng các sản phẩm, dịch vụ. Đồng thời, quyền lợi hợp pháp luôn được đảm bảo. Công tác truyền thông, giáo dục tài chính được ngành Ngân hàng chú trọng với các chương trình như "Tiền khéo tiền khôn", "Tay hòm chìa khóa" và cuộc thi "Hiểu đúng về tiền"… qua đó góp phần nâng cao kiến thức, kỹ năng, giảm thiểu rủi ro cho người dân trong tiếp cận và sử dụng dịch vụ tài chính, từ đó thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt và phát triển tài chính toàn diện.
Những nỗ lực đó đã được phản ánh qua số liệu tăng trưởng cụ thể: Thanh toán trên thiết bị di động tại Việt Nam tăng trưởng mạnh hàng năm: 90% về số lượng và 150% về giá trị, nhiều ngân hàng đạt trên 90% giao dịch thực hiện trên kênh số.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Xây dựng hành lang pháp lý và cơ sở hạ tầng
Ngân hàng Nhà nước đã chủ động nghiên cứu, xây dựng quy định pháp lý tạo thuận lợi cho việc triển khai các dịch vụ thanh toán dựa trên ứng dụng công nghệ: Quy định hướng dẫn các ngân hàng mở tài khoản thanh toán thông qua xác thực khách hàng bằng phương thức điện tử (eKYC); trình Chính phủ ký Quyết định thí điểm dùng tài khoản viễn thông để thanh toán cho các dịch vụ có giá trị nhỏ (Mobile Money); ban hành các tiêu chuẩn kỹ thuật thanh toán (mã QR code, thẻ Chíp nội địa...) tạo thuận lợi cho kết nối thanh toán liên thông, giảm chi phí chấp nhận thanh toán; trình Chính phủ Nghị định thay thế Nghị định số 101/2012/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt với nhiều điểm mới nhằm tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý chắc chắn, đầy đủ, rõ ràng.
Bên cạnh đó, các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, trung gian thanh toán tích cực nghiên cứu, đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng công nghệ, giải pháp kỹ thuật, tích hợp kết nối với các dịch vụ khác trong nền kinh tế thiết lập hệ sinh thái số và cung ứng các sản phẩm, dịch vụ thanh toán an toàn, tiện ích, nâng cao trải nghiệm, sự hài lòng của khách hàng. Nhiều phương thức thanh toán mới, hiện đại, tiết kiệm chi phí như thanh toán qua mã phản hồi nhanh-QR code, thanh toán phi tiếp xúc (contactless), xác thực thanh toán sinh trắc học, mã hóa thông tin thẻ (tokenization) đã được các ngân hàng, tổ chức trung gian thanh toán áp dụng, tích hợp vào trong sản phẩm, dịch vụ để nâng cao tiện ích, an toàn bảo mật, đem lại lợi ích lớn và giá trị thiết thực cho khách hàng.
Phát huy những kết quả đạt được, thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý, xây dựng cơ chế, chính sách tạo thuận lợi cho việc chuyển đổi số hoạt động ngân hàng, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt trên cơ sở ứng dụng công nghệ, tạo thuận lợi cho người dân vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa tiếp cận được dịch vụ.
Để tiến đến một quốc gia không tiền mặt, ba trụ cột cần đặc biệt quan tâm, đó là hành lang pháp lý, hạ tầng công nghệ và truyền thông. Trong đó, công tác truyền thông đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người dân hiểu về các lợi ích của việc thanh toán không sử dụng tiền mặt, đặc biệt trong bối cảnh phòng chống dịch như hiện nay, từ đó thay đổi thói quen, hành vi tiêu dùng. Các cơ quan thông tấn báo chí cần đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về thanh toán không dùng tiền mặt, giáo dục tài chính, tăng cường các biện pháp bảo vệ quyền lợi hợp pháp người tiêu dùng. Với mục tiêu truyền thông hướng tới là giới trẻ, phụ nữ, người nghèo, người già, hưu trí, công nhân và người dân ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa, những đối tượng yếu thế trong xã hội. Nội dung truyền thông sẽ tiếp tục đề cập đến các tiện ích, giá trị, cách sử dụng các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, đảm bảo an ninh, an toàn, bảo mật, giảm thiểu rủi ro cho người sử dụng dịch vụ thanh toán, vấn đề minh bạch về phí thanh toán. Hình thức truyền thông sẽ ngày càng sáng tạo, phong phú, đổi mới, hiện đại, ứng dụng công nghệ 4.0.
Song Hà
