Hãy chào đón Xuân mới trong niềm vui trọn vẹn

QPTĐ-Đón Tết Nguyên đán là truyền thống lâu đời mang giá trị thiêng liêng, nét đẹp văn hóa và có ý nghĩa rất quan trọng đối với mỗi người dân đất Việt. Bởi Tết không chỉ là đón chào mùa Xuân mới với hy vọng mang bao điều tốt đẹp, mà còn là dịp để những người con xa quê hương có cơ hội đoàn tụ, sum họp, quây quần bên gia đình sau một năm làm việc bận rộn. Và trong văn hóa của người Việt trên những bàn ăn, bữa tiệc ngày Tết thì cốc bia, ly rượu sẽ không thể thiếu. Uống rượu khai Xuân từ lâu đã trở thành một nét văn hóa. Tuy nhiên, phong tục tốt đẹp này đang dần bị lạm dụng, biến tướng và gây nên nhiều hệ lụy đau lòng, như: Tai nạn giao thông; ngộ độc… khiến cho niềm vui đón Xuân không được trọn vẹn.

Tranh minh họa: Internet

Còn hơn chục ngày nữa là đón Tết Nguyên đán Quý Mão, nhìn thấy anh bạn hàng xóm tất bật chuẩn bị đồ đạc, lỉnh kỉnh đủ thứ để đưa gia đình về quê ăn Tết, tôi hỏi vui: “Nhiều đồ như này chắc hai bác sắm Tết cho ông bà ở quê luôn ạ”. Nghe tôi hỏi, chị vợ bạn lắc đầu: “Có đồ gì đâu, chỉ toàn quần áo và cả thuốc bổ gan, mát gan cho ông xã thì nhiều. Khổ lắm, không riêng gì Tết, lần nào về quê cũng phải chuẩn bị thế. Đi chỗ nào cũng nhậu, khi thì họp lớp, sang chơi nhà bạn bè, về đến gia đình cũng rượu, bia liên tục đến là mệt”. 

Đã từ lâu rượu, bia được coi là đồ uống không thể thiếu trong các dịp lễ, tết; nâng ly rượu, cốc bia kèm theo những lời chúc tốt đẹp đã trở thành một nét văn hóa riêng của người Việt. Tuy nhiên, việc lạm dụng rượu, bia đã và đang tạo ra những hệ lụy xấu, như điều khiển phương tiện giao thông sau khi uống rượu, bia vẫn diễn ra, gây nhiều vụ tai nạn thương tâm, khiến nhiều người mất mạng, hay bị thương tật suốt đời, phải đón Xuân, đón Tết trong bệnh viện. Việc uống rượu, bia quá mức không chỉ gây những hành vi thiếu chuẩn mực trong xã hội, tai nạn giao thông, mà theo các bác sĩ của Bệnh viện Việt Đức cho biết, rượu, bia còn là nguyên nhân trực tiếp của hơn 30 loại bệnh không lây nhiễm, gần 200 loại bệnh tật khác nhau và được xếp vào hàng thứ ba trong số các nguyên nhân dẫn đến tàn tật cũng như tử vong sớm trên thế giới.

Nếu như phong tục trước đây dùng rượu để đàm đạo, luận bàn văn chương, thơ phú, hội ngộ người tri kỷ, mừng công, tiễn người ra trận, thì ngày nay, mọi người tìm đủ lý do để uống rượu như gặp mặt bạn bè, hội ngộ người thân, họp lớp, rồi cả ăn mừng sự kiện, vui cũng uống, mà buồn cũng uống. Trong hầu hết các cuộc rượu, chắc hẳn chúng ta đã quá quen với rất nhiều cách mà mọi người tìm ra hàng trăm nghìn lý do để uống: “Đúng cũng uống, sai cũng uống, thưởng cũng cạn, mà phạt thì cũng cạn ly 100%”. 

Và hành động ép nhau uống bia rượu trên các bàn nhậu vẫn diễn ra khá phổ biến. Biểu hiện rõ nhất là, nếu người này mời người kia mà bị từ chối hoặc không mời lại thì sẽ bị coi là không lịch sự hay không tôn trọng. Đây cũng là nguyên nhân xảy ra xô xát, cãi cọ thậm chí đâm chém nhau trên bàn nhậu và mất an toàn giao thông. Theo báo cáo của Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho biết, trong báo cáo gửi Văn phòng Chính phủ chiều 2-1, về tình hình trật tự an toàn giao thông nghỉ Tết dương lịch năm 2023 (từ 31-12-2022 đến 2-1-2023). Trong 3 ngày nghỉ Tết dương lịch 2023, cả nước xảy ra 83 vụ tai nạn giao thông, làm chết 50 người, 51 người bị thương. So với cùng kỳ năm 2022, số vụ tai nạn tăng 19 vụ (tăng 29,7%), tăng 12 người chết (tăng 31,6%), tăng 16 người bị thương (tăng 45,7%); các vụ tai nạn giao thông trên cơ bản đều liên quan đến người sử dụng rượu, bia không làm chủ được tốc độ. 

Chúng ta đều biết, uống rượu và chúc rượu là một nét văn hóa truyền thống lâu đời của dân tộc, nét văn hóa đó cần được giữ gìn, kế tục một cách dung dị, chuẩn mực, chứ không phải theo lối sống buông thả, tùy tiện, lạm dụng, xô bồ. Ông cha ta đã có rất nhiều ca dao, tục ngữ nói về rượu, gắn với đó là lời giáo huấn, nhắn nhủ thâm thúy cho thế hệ con cháu hiểu rằng, uống rượu phải biết giữ chừng mực thì mới thấy được cái vui tao nhã, nếu lạm dụng, quá đà thì dẫn đến nhiều hậu quả không hay, như: “Rượu ngon chẳng quản be sành/ Áo rách khéo vá hơn lành vụng may; Rượu nhạt uống lắm cũng say/ Người khôn nói lắm dẫu hay cũng nhàm; hay Giàu đâu đến kẻ ngủ trưa/Sang đâu đến kẻ say sưa tối ngày…”. Thế nên, khi uống rượu phải luôn đề ra cho mình một nguyên tắc, một giới hạn khi tham gia các cuộc rượu. Một là không để rượu làm mình bị mất kiểm soát, hai là không ép người khác uống rượu, ba là đã uống rượu thì không tham gia điều khiển các phương tiện giao thông. Đó là vấn đề cơ bản nhất để giữ cho việc uống rượu, chúc rượu là một nét văn hóa trong đời sống.  

Còn đối với mỗi cán bộ, đảng viên (CB, ĐV), việc ăn uống, nhậu nhẹt quá đà, bê tha không những làm tổn hại đến hình ảnh người CB, ĐV trong con mắt quần chúng, mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến việc giữ nghiêm kỷ luật của Đảng và kỷ cương, đạo đức công vụ. Đã không ít những hình ảnh, video, clip về CB, ĐV say rượu bị tung lên mạng xã hội làm ảnh hưởng, hoen ố đến phẩm chất đạo đức trong sáng và uy tín của người CB, ĐV. 

Vì vậy mà Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhiều lần nhắc nhở CB, ĐV phải biết giữ gìn phẩm chất, hình ảnh của mình trước quần chúng: “Nghĩ mình phương diện quốc gia/Quan trên trông xuống, người ta trông vào”. Thời gian qua, phần lớn CB, ĐV vẫn giữ được hình ảnh, tư thế, tác phong, lối sống lành mạnh khi tham dự các cuộc liên hoan ăn uống tập thể, tiệc tùng trong các dịp nghỉ lễ, nghỉ tết. Tuy nhiên, trên thực tế, việc sử dụng và uống rượu bia say sưa trong các dịp lễ, tết của CB, ĐV vẫn còn, làm méo mó, phai mờ đi hình ảnh của người CB, ĐV chân chính. Cụ thể gần đây nhất là ngày 24/12 vừa qua, Phó Giám đốc một trung tâm giáo dục thường xuyên ở Vĩnh Phúc vi phạm nồng độ cồn liều lĩnh tông xe khiến chiến sĩ Cảnh sát giao thông phải nhảy lên nắp capo để tránh va chạm bị tai nạn, dẫn đến dư luận không tốt về hình ảnh của đội ngũ CB, ĐV trong chấp hành các nguyên tắc, các quy định của Đảng và Nhà nước. 

Nếu xét cho cùng, sử dụng rượu bia trong chừng mực nào đó, với thời gian thích hợp thì đó là nhu cầu sinh hoạt bình thường của mỗi người. Tuy nhiên, đối với mỗi CB, ĐV thì không thể sử dụng và lạm dụng rượu bia một cách tùy tiện được, nên đòi hỏi phải luôn đề cao trách nhiệm nêu gương, trong đó sự nêu gương phải được thống nhất trong tự giác, phải gắn sự ràng buộc với các chuẩn mực đạo đức, lối sống trong học tập, công tác, trong sinh hoạt cộng đồng để làm phương thức phòng tránh, đồng thời đây cũng là mực thước cho quần chúng làm gương noi theo. Để phòng tránh những điều đáng tiếc xảy ra khi lạm dụng sử dụng rượu bia của CB, ĐV, ngày 25/10/2021, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Quy định số 37-QĐ/TW về những điều đảng viên không được làm, trong đó, Điều 18 quy định rất rõ về hành vi vi phạm “tổ chức, tham gia đánh bạc dưới mọi hình thức; sử dụng các chất ma túy; sử dụng rượu, bia không đúng quy định hoặc đến mức bê tha và các tệ nạn xã hội khác”. 

Qua đó cho thấy, Đảng ta rất đề cao phẩm chất, đạo đức lối sống của mỗi CB, ĐV, vì CB, ĐV là người có ảnh hưởng, tác động rất lớn đến nhiều mặt của đời sống xã hội. Cho nên, mỗi CB, ĐV phải phát huy tốt tinh thần tiền phong gương mẫu của mình, nhìn nhận một cách đúng đắn những tác hại của rượu, bia đối với sức khỏe của chính mình và các hệ lụy có thể gây ra cho cơ quan, đơn vị nơi mình công tác, từ đó sử dụng bia, rượu một cách chuẩn mực, văn minh. Đồng thời cấp ủy, tổ chức Đảng, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị phải thực hiện tốt vai trò nêu gương, thường xuyên kiểm tra, giám sát, đôn đốc nhắc nhở CB, ĐV, nhân viên thuộc quyền nêu cao ý thức tự giác chấp hành nghiêm các quy định của Đảng. Có như vậy, vui Xuân, đón Tết mới thực sự trọn vẹn, đủ đầy, đúng nghĩa là Tết sum họp, đoàn viên bên gia đình, chung vui bên nồi bánh chưng đỏ lửa, để được nghe ông bà, cha mẹ kể cho nghe về truyền thuyết Lang Liêu gói bánh chưng bánh dầy dâng Vua Hùng, kể về truyền thống gia đình, ân đức của tổ tiên, giáo dục con cháu về đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, về lễ hiếu, công ơn dưỡng dục, sinh thành và cách gìn giữ, trân trọng truyền thống văn hóa tốt đẹp ngàn đời của dân tộc. 

NGUYỄN VĂN TUÂN